Hediye Eroğlu

Meteoroloji Genel Müdürlüğü, Standart Yağış İndeksi (SPI - Standardized Precipitation Index) metoduna göre 2020 Eylül-Ekim-Kasım ayları meteorolojik kuraklık analizi ve Normalin Yüzdesi (PNI - Percent of Normal Index) metoduna göre, son üç aylık ve 2020 Kasım ayı meteorolojik kuraklık durumuna ilişkin haritalar yayımlandı.

Meteoroloji Genel Müdürlüğü'nün eylül ve kasım ayları arasındaki 3 aylık ve kasım ayı kuraklık haritalarına göre, Türkiye'nin önemli bölümünün yağış almadığı, olağanüstü, çok şiddetli ve şiddetli kuraklık yaşandığı görüldü. Uzmanlar su kaynaklarının korunması için özellikle yüzde 75-80'i bulan vahşi tarımsal sulamanın tehlikelerine dikkat çekti.

“KÜRESEL ISINMA FELAKETİ İLE KARŞI KARŞIYAYIZ”

Konuyla ilgili gazetemize önemli açıklamalar yapan Ziraat Mühendisleri Odası Mersin Şube Başkanı Necmi Birim, kuraklığın, uzun yıllar ortalamasından daha az yağış gerçekleşmesi sonucu oluşan doğal iklim olayı olduğunu bildirdi.

Meteoroloji Genel Müdürlüğü'nün Eylül ve Kasım ayları arasındaki üç aylık ve Kasım ayı kuraklık haritalarını da değerlendiren Birim, “Türkiye'nin önemli bölümünün yağış almadığı, olağanüstü  şiddetli kuraklık yaşandığı görüldü. Bir yandan barajlarda su seviyesi düşmüş, diğer yandan yağış gerçekleşmediği için topraktaki nem miktarı derinlerde olsa dahi bitki kök bölgesinde olmadığından, tarımsal kuraklıkla daha da geniş pencereden bakarsak küresel ısınma felaketi ile karşı karşıyayız. Yetersiz yağışlar tarımsal üretimimiz için büyük risk teşkil etmektedir ve ülkemiz su kısıtı olan bir ülkedir” dedi.

“HAVZA BAZLI TARIMSAL ÜRETİM PLANLAMASI HAYATA GEÇMELİ”

Ziraat Mühendisleri Odası olarak yıllarca bu konuya dikkat çekmeye çalıştıklarının da altını çizen Necmi Birim, “Tekrarlarsak, havza bazlı tarımsal üretim planlamasının ivedilikle hayata geçmesi gerekmektedir, aşırı su isteyen bitki deseninin bölgeye göre değiştirilmesi gerekmektedir. Vahşi sulama yerine basınçlı sulama sistemlerine yönelmemiz gerekmektedir. Yağmur suyu hasadı önemlidir ve havuzlarda bu günler için biriktirilmesi gerekmektedir. Aşırı su tüketimi gerektiren ağır sanayi tesislerin tarımsal bölgelere kurulmamasını,söyleyip durduk.

İnsan beslenmesinin ve gıdaya erişimin sıkıntılı olduğu bu günlerde bu kuraklık yüzünden  istenmeyen verimsel kayıplara uğranabilir. Bu anlamda gerek kamu, gerekse yurttaşlar olarak daha duyarlı olmalıyız.

“ALIŞKANLIKLARIMIZI DEĞİŞTİRMELİYİZ”

Suyumuzu daha dikkatli tüketmeliyiz. Belki de böyle bir durumda tüketim alışkanlıklarımızı değiştirerek su tasarrufunu ülke geneline yaymanın koşullarını konuşmalıyız. Anadolumuzun bir çok bölgesinde toprak nemi yetersiz olunca çiftçi buğdayını, arpasını, mercimeğini ekemedi. Sonradan ekilenlerde toprak nemsiz olduğu için yatağa atılan tohumun gelişimi cılız oldu; zeytin dalında kavruldu, yağ oranı düşük kaldı. Kısacası çiftçi zor durumda kaldı” diye konuştu.

“BÖLGEMİZDE BU YIL AZ YAĞIŞ BEKLENİYOR”

Mersin ve bölgesinin yaşadığı kuraklık için de uyarılarda bulunan Başkan Birim, açıklamasını şöyle sürdürdü; “Bölgemize gelirsek; Akdeniz bölgesinde her 7-8 yılda bir ciddi bir kuraklık yaşanmaktadır. Kuraklık ve yüksek sıcaklıklar özellikle turunçgillerde büyümeyi teşvik eden hormonların aktivasyonunu durdurur. Ağaçlar bu durumda yorgun düşer, biriktirdikleri enerjiyi stoktan tüketmeye başlarlar.

İlimizde 2018 yıllık yağış miktarı yaklaşık 980 mm, 2019 yılında 845 mm, 2020 yılında ise bunun da altında çıkacağını tahmin etmekteyiz. Tarımsal kuraklıkta toprağın derinlikleri doymuş halde olsa bile üst katman kuru olduğu için ürün verimlerini ciddi oranda düşürebilir. Yüksek sıcaklıklar, düşük nispi nem ve kurutucu rüzgarlar, yağış azlığının etkilerinin katlanmasına sebep olur.

“ÇÖL İKLİMİNE GİRDİK”

Akdeniz ikliminden çıkıp çöl iklimi dediğimiz yarı kurak iklime girdiğimiz bu yıl sebze ve meyve fiyatları da tavan yaptı. Örneğin, 2019 da  Hal toptan fiyatı 1,5 – 2 TL olan karnıbahar bugün 5-6 TL bandında,  brokoli  geçen yıl 2-3 TL iken, bugün 6-7 TL bandında çıkmaktadır. Marketlerde de en az 8-10 TL’den satılan bu ürünlerin, sebzeciliğin yoğun olduğu bölgemizde tedarikte zorlandığımız bu durum sıkıntı yaratmaktadır.

“SİGORTA KAPSAMI GENİŞLETİLMELİ, ÇİFTÇİ BORÇLARI YAPILANDIRILMALI”

Kısacası tüm saydığımız bu olumsuzlukların temelinde yaşanan ağaç katliamları yüzünden  ağaç sayımızın günden güne azalması, tarım ve orman alanlarına aşırı beton yığınlarının dikilmesi ve daha birçok nedeni sayabiliriz. Sera gazı emisyonunu arttıran bu nedenler küresel ısınmayı arttırıp dünyada kuraklık denen iklim olayını yaşatmaktadır. Bu tür doğal felaketlerin yaşandığı durumlarda üreticilerin sigorta kapsamını genişletmek gerekmektedir. Çiftçilerin borçlarının da  torba yasadaki diğer borç yapılandırılması kapsamında olması gerekmektedir”.